زمینه و هدف: مصرف مواد مخدر یکی از بزرگترین معضلات بسیاری از کشورهای جهان می باشد؛ در این میان تریاک یکی از مواد اعتیاد آور است که سابقه استفاده از آن به زمانهای بسیار دور بر می گردد. متاسفانه اعتقاد عوام و حتی معدودی از پزشکان این است که تریاک اثرات مفیدی بر بیماریهای قلبی - عروقی و دیابت دارد. این مطالعه مقطعی به منظور بررسی این فرضیه انجام شد.روش تحقیق: در این مطالعه مورد - شاهدی که در مرکز تحقیقات قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شد، 360 فرد سیگاری معتاد به تریاک )آزمون( و 360 فرد سیگاری غیر معتاد )شاهد( انتخاب شدند و میزان غلظت خونی مرفین در هر دو گروه، توسط روش الیزا اندازه گیری شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمونهای آماری Student’s t و یا ANOVA در سطح معنی داری P≤0.05 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: غلظت خونی مرفین با افزایش زمان مصرف افزایش نشان داد که به طور کلی در بین افراد گروه آزمون، عوامل هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1C)، CRP کمی، عامل هفت، لیپوپروتئین (Lpa) a، آپولیپوپروتئین B و فیبرینوژن، به طور معنی داری بالاتر از گروه شاهد بود (P<0.05). HDL و ظرفیت آنتی اکسیدانی، آپولیپوپروتیئن A نیز به طور معنی داری در گروه آزمون کمتر بود (P<0.05)؛ همچنین در گروه آزمون، FBS به طور غیر معنی داری، نسبت به گروه شاهد کمتر و همزمان با آن HbA1C افزایش یافته بود.نتیجه گیری: یافته های این تحقیق نشان می دهد که تریاک، تاثیر مخربی بر عوامل خطر جدید بیماریهای قلبی - عروقی دارد؛ اگرچه به نظر می رسد برخی از عوامل خطر این بیماریها را بهبود می بخشد اما این اثرات، کوتاه مدت و اصولا کاذب هستند.

شناسایی بهترین شاخص ساده تن سنجی جهت غربالگری مناسب برای عوامل خطر بیماریهای مزمن در هر جامعه ای ضروری به نظر می رسد. این مطالعه با هدف ارزیابی مقایسه ای شاخصهای تن سنجی جهت پیشگویی عوامل خطر بیماریهای قلبی- عروقی در زنان ساکن منطقه 13 تهران صورت گرفت. مطالعه مقطعی حاضر برروی 5073 زن 74-18 ساله شرکت کننده در مطالعه قند و لیپید تهران که به طور تصادفی از ساکنین منطقه 13 تهران انتخاب شده بودند صورت گرفت. اطلاعات دموگرافیک جمع آوری شد و شاخصهای تن سنجی طبق دستور العملهای استاندارد اندازه گیری و محاسبه شدند. حدود مرزی مورد استفاده برای دورکمر، نمایه توده بدن، نسبت دور کمر به باسن (Waist to Hip Ratio-WHpR) و دور کمر به قد (Waist to Height Ratio-WHtR) به ترتیب80 cm ، 25 kg/m2، 0.8 و 0.5 بود. ارزیابی فشار خون به روش استاندارد صورت گرفت و پرفشاری خون بر طبق معیارهای Joint National Commitee VI  تعریف شد. فراسنج های بیوشیمیایی در نـمونه خون ناشــتا اندازه گیری شدند. دیابت به صورت FBS≥126 mg/dl، یا قند خون دو ساعته بزرگتر یا مساوی 200 mg/dl و دیس لیپیدمی بر اساس Adult Treatment Panel II تعریف شد. وجود «حداقل یک عامل خطرساز» از چهار عامل عمده خطرساز بیماریهای قلبی- عروقی (پرفشاری خون، دیسلیپیدمی، دیابت و استعمال دخانیات) نیز ارزیابی شد. میانگین سنی زنان مورد مطالعه 6/14±9/39 سال و میانگین دور کمر، BMI، WHpR و WHtR  آنها به ترتیب86.5±13.5 cm  و 27.1±1.5 kg/m2، 0.83±0.08 و 08/0±83/0 و 08/0±55/0 بود. در مورد تمام عوامل خطرساز، بیشترین شانس ابتلا به آن عامل خطرساز مربوط به افرادی می شد که دارای دور کمر غیر طبیعی بودند. در هر دو رده سنی 39-18 سال و 74-40 سال، دور کمر بیشترین حساسیت و ویژگی را جهت پیشگویی عوامل خطرساز دارا بود. بیشترین سطح زیر منحنی Receiver Operative curve (ROC)  نیز در تمام موارد به دور کمر مربوط می شد. دور کمر درصد بالایی از پیشگویی صحیح را جهت ابتلا به عوامل خطر ساز در مقایسه با سایر شاخص های تن سنجی دیگر دارا بود. یافته ها نشان می دهند که در جامعه رنان ساکن منطقه 13 تهران، دور کمر شاخص بهتری برای غربالگری عوامل خطرساز بیماریهای قلبی عروقی می باشد.

بیماریهای قلبی - عروقی همچنان یک مشکل عمده بهداشتی و اجتماعی در کشور ما محسوب می شود. مطالعات زیادی به بررسی عوامل خطر این بیماری پرداخته اند که تعدادی از آنها رابطه عوامل مختلف تغذیه ای و غیرتغذیه ای را با این بیماری بیان کرده اند. هدف از این بررسی تعیین شاخصهای پیش بینی کننده عوامل خطر بیماریهای قلبی عروقی در افراد ساکن منطقه 13 تهران بوده است. از بین افراد مورد بررسی در مطالعه قند و لیپید تهران، دریافتهای غذایی افارد به روش 2 روز یاد آمد به طور تصادفی ارزیابی و ثبت گردید. پس از حذف افراد کم گزارش ده و بیش گزارش ده، 486 فرد بزرگسال بالای 20 سال در مطالعه باقی ماندند. در باین افراد اطلاعات مربوط به تن سنجی (قد و وزن) و مصرف دخانیات، سطح تحصیلات، فشارخون و سطح چربیهای خون جمع آوری شد و جهت تعیین عوامل خطر بیماری قلبی - عروقی از مدل رگرسیون خطی و روش گام به گام استفاده گردید. براساس نتایج به دست آمده (Body mass index) BMI و (Wast to hip Ratio) WHR با افزایش سن در زنان افزایش یافته بود (به ترتیب P<0.01 و (P<0.05 توزیع افراد در گروههای مختلف سنی از نظر سیگار کشیدن و سطح تحصیلات متفاوت بود. نتایج حاصل از مدل رگرسیون خطی ارتباط قوی و مثبتی را بین BMI و کربوهیدرات مصرفی با تری گلیسرید) به ترتیب P<0.05،β =1.1  و P<0.05،β=2.4 ) همچنین ارتباط قوی و مثبتی را بین وزن و سن و کلسترول مصرفی با LDL (P<0.05، β =1.1  و P<0.05، β =1.6 و P<0.01، (β =0/7 نشان داد. در این مطالعه مشاهده شد که تعدادی از عوامل تغذیه ای و غیر تغذیه ای با بعضی از عوامل خطر بیماریهای قلبی و عروقی در جامعه مورد بررسی، در ارتباط هستند که توجه به این عوامل جهت پیشگیری و کاهش بروز بیماریهای ذکر شده از اهمیت زیادی برخوردار می باشد.

مقدمه امروزه با وجود این که آگاهی مردم در مورد کنترل بیماریهای دیابت و قلبی عروقی افزایش یافته است، ولی هنوز از عوامل عمده ی بیماری و مرگ و میر در جامعه هستند. برای درمان و کنترل دیابت و بیماریهای قلبی می توان از روش های دارویی و غیر دارویی کمک گرفت. هدف از انجام این مطالعه ی مروری معرفی عوامل خطر ساز متعددی در بیماران دیابتی که باعث افزایش شانس درگیری های قلبی عروقی می شود است. مواد و روش ها در این مطالعه مروری جهت جستجوی مقالات، از پایگاه های اطلاعات, Pubmed, ISI و Scopus طی سال های 1979 تا 2020 استفاده شد. و از واژگان کلیدی فشار خون، استرس اکسیداتیو، چاقی، دیس لیپیدمی، عملکرد اندوتلیال و عوامل التهابی استفاده شد. نتایج شیوع دیابت در سراسر جهان و ایجاد عوارض جدی و خطرناک بر ارگان های بدن، این بیماری را به یک مشکل عمده بهداشتی در کلیه جوامع تبدیل کرده است و عامل اصلی ابتلا به بیماری های قلبی عروقی می باشد. مطالعه ما نشان داد بیماری های قلبی عروقی شایع ترین علت مرگ و میر را در بیماران دیابتی تشکیل می دهند. عواملی که با دیابت و بیماریهای قلب و عروق در ارتباطند می توان فشار خون، استرس اکسیداتیو، چاقی، دیس لیپیدمی، عملکرد اندوتلیال و عوامل التهابی را نام برد. نتیجه گیری کلی دیابت عامل اصلی ابتلا به بیماری های قلبی عروقی می باشد. همچنین بیماری های قلبی عروقی شایع ترین علت مرگ و میر را در بیماران دیابتی تشکیل می دهند

سابقه و هدف: بیماریهای قلبی عروقی به عنوان مهمترین عامل مرگ و میر در اکثر جوامع شناخته شده اند. در کشورهای در حال توسعه بار بیماری قلبی و عروقی رو به افزایش است. با توجه به اینکه عوامل بوجود آورنده بیماریهای قلبی و عروقی چند عاملی است شناخت این عوامل می تواند نقش بسزایی در سلامت جامعه داشته باشد. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر آموزش بر آگاهی اولیای دانش آموزان درباره عوامل خطر بیماریهای قلبی و عروقی صورت پذیرفت.روش بررسی: این مطالعه از نوع مداخله ای بود که در منطقه 13 آموزش و پرورش تهران صورت پذیرفت. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود که طی یک مطالعه مقدماتی (Pilot study) و به کمک افراد صاحب نظر پایایی و روایی آن مورد تایید قرار گرفت. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از تستهای آماری paired -t test , ANOVA و ضریب همبستگی استفاده شد. یافته ها: 432 نفر در مطالعه شرکت کردند که میانگین سن آنها 34.6±5.9 سال بود. %89.1 افراد خانه دار بودند. بین نمره امتیازات آگاهی افراد قبل و بعد از آموزش اختلاف معنی داری وجود داشت (p<0.05).نتیجه گیری: آگاهی افراد در زمینه عوامل خطر بیماری قلبی عروقی در سطح قابل قبولی قرار ندارد و افزایش آگاهی افراد طی برنامه های آموزشی باید در اولویت برنامه های بهداشتی قرار گیرد تا به عملکرد مناسب منجر گردد.

سابقه و هدف: غلظت امنتین سرم در بیماران همو دیالیزی در مقایسه با شاهدان سالم متناقض است. توجه به اینکه امنتین با تعداد زیادی از فاکتورهای خطر قلبی عروقی مانند چاقی، سندرم متابلیک، آترو اسکلروز و التهاب ارتباط دارد. این مطالعه به منظور مقایسه غلظت امنتین سرم در بیماران همودیالیزی با شاهدان سالم و تعیین همبستگی امنتین با ریسک فاکتورهای قلبی عروقی انجام شده است.مواد و روشها: این مطالعه مورد مشاهده بر روی 55 بیمار همودیالیزی با 30 شاهد سالم انجام شد. غلظت امنتین سرم با روش ELISA و اندازه گیری غلظت CRP با روش آیمونوتوربیدومتری انجام شد. اطلاعات در مورد ریسک فاکتورهای قلبی عروقی، سن، مدت دیالیز،BMI  و وجود یا سابقه بیماریهای قلبی عروقی با مصاحبه و انجام تستهای خونی جمع آوری و دو گروه مورد مقایسه قرار گرفتند.یافته ها: میانگین سنی بیماران و شاهدان بترتیب 13.39±50.81 (80-19) سال و 9.32±49.70 سال بود. غلظت امنتین سرم در بیماران (2.15±1.46mg/ml) به طور معنی داری بیش از شاهدان (0.07±0.78) بود (p=0.0001). در بیماران همودیالیزی فشارخون سیستولیک، قند خون، کراتینین و CRP بطور معنی داری بیشتر و سطح کلسترول، LDL،HDL  و هموگلوبین بطور معنی داری کمتر از شاهدان بود. در کل افراد مطالعه، یک همبستگی مثبت و معنی داری بین امنتین و کرآتینین سرم (p=0.001، r=0.397) مشاهده شد. اما در بیماران این همبستگی به سطح معنی دار نرسید. همچنین در کل افراد مطالعه و نیز در بیماران همو دیالیزی همبستگی مثبت و معنی داری بین قند خون و امنتین دیده شد (p=0.001، r=0.590) اما قدرت همبستگی در بیماران کمتر بود (p=0.012، r=0.304). یک همبستگی منفی و معنی داری نیز بین تری گلیسرید سرم و امنتین در بیماران دیده شد (p=0.045، r=-244). امنتین سرم باCRP، آلبومین، چاقی و وجود بیماریهای قلبی عروقی یا سابقه آن در بیماران ارتباطی نشان نداد.نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که در بیماران همودیالیزی غلظت امنتین نسبت به شاهدان سالم افزایش دارد و غلظت امنتین سرم در بیماران همو دیالیزی با تعدادی از ریسک فاکتورهای قلبی عروق همبستگی مثبت دارد.

با توجه به این که انتخاب و حفظ رفتارهای تغذیه ای سالم، یکی از عوامل مهم در پیشگیری از بیماریهای قلبی و عروقی می باشد، این پژوهش به منظور بررسی عوامل خطر تغذیه ای و ارتباط آنها با بیماری ایسکمی قلبی انجام شد. مطالعه به صورت مورد - شاهدی، در پاییز 1382 و در مرکز قلب تهران و بیمارستان قلب شهید رجایی تهران انجام گردید. تعداد 100 نفر بیمار ایسکمی قلبی و 100 نفر از افراد سالم، به تایید متخصصن قلب به عنوان شاهد وارد مطالعه شدند. اطلاعات تغذیه ای از طریق پرسشنامه تکرر مواد غذایی گردآوری شد و برخی عوامل خطرساز مهم مثل فشار خون، هایپر لیپیدمی (چربی خون بالا)، دیابت، شاخص توده بدنی و فعالیت فیزیکی نیز بررسی شدند. بیماری ایسکمی قلب با مصرف چربی، روغنهای جامد و هیدروژنه رابطه مستقیم و با مصرف میوه و سبزی رابطه معکوس داشت  (P<0.001) عوامل خطر تغذیه ای در گروه بیماران مصرف کم ماهی و استفاده زیاد از غذاهای سرخ شده بود، که به ترتیب خطر بیماری را 13.96 و 54.65 بار افزایش می دادند. داشتن رژیم غذایی پر چرب و کم فیبر در گروه بیماران، خطر بیماری قلبی را در حدود 20 برابر افزایش داد. عوامل خطر تغذیه ای عمده در این مطالعه عبارت بودند از: مصرف کم میوه، سبزی و ماهی و مصرف کمتر روغنهای مایع، در حالی که روغنهای هیدروژنه که حاوی اسیدهای چرب نامطلوبند، منبع اصلی چربی در رژیم غذایی بیماران بودند. بنابراین اجرای برنامه های آموزشی جامعه محور برای ارتقای تغذیه سالم و بهداشتی ضروری به نظر می رسد.